Skip to content

Commit 5deab83

Browse files
committed
merging all conflicts
2 parents 6de81a0 + d78b01e commit 5deab83

File tree

763 files changed

+27462
-4137
lines changed

Some content is hidden

Large Commits have some content hidden by default. Use the searchbox below for content that may be hidden.

763 files changed

+27462
-4137
lines changed

.gitattributes

Lines changed: 1 addition & 0 deletions
Original file line numberDiff line numberDiff line change
@@ -1 +1,2 @@
11
* text=auto eol=lf
2+
*.svg binary

.github/FUNDING.yml

Lines changed: 1 addition & 0 deletions
Original file line numberDiff line numberDiff line change
@@ -0,0 +1 @@
1+
github: iliakan

.gitignore

Lines changed: 1 addition & 0 deletions
Original file line numberDiff line numberDiff line change
@@ -21,3 +21,4 @@ sftp-config.json
2121
Thumbs.db
2222

2323

24+
/svgs

1-js/01-getting-started/1-intro/article.md

Lines changed: 88 additions & 0 deletions
Original file line numberDiff line numberDiff line change
@@ -1,19 +1,32 @@
11
# JavaScript'e Giriş
22

3+
<<<<<<< HEAD
34
Bakalım JavaScript nedir, ne yapılır ve hangi teknolojilerle birlikte çalışır.
5+
=======
6+
Let's see what's so special about JavaScript, what we can achieve with it, and what other technologies play well with it.
7+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
48
59
## JavaScript Nedir?
610

11+
<<<<<<< HEAD
712
*JavaScript*, ilk başta *"web belgelerine canlılık"* getirmek için oluşturulmuştur.
13+
=======
14+
*JavaScript* was initially created to "make web pages alive".
15+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
816
917
Bu dilde yazılan kod kümelerine betik denir. Doğrudan HTML kodu içerisine yazılıp sayfa yüklendiğinde doğrudan çalışabilir.
1018

1119
Komutlar herhangi bir derleme ve hazırlığa gereksinim duymadan doğrudan çalışırlar.
1220

1321
Bu yönden bakınca JavaScript diğer dillere kıyasla oldukça farklıdır. Bkz: [Java](https://en.wikipedia.org/wiki/Java_(programming_language)).
1422

23+
<<<<<<< HEAD
1524
```smart header="Neden <u>Java</u>Script?"
1625
JavaScript ilk yazıldığında, başka bir adı vardı: "LiveScript". Ancak Java dili o dönemlerde çok ünlü olduğundan dolayı yeni bir dil ve "küçük kardeş" gibi görünmesi açısından JavaScript olarak değiştirildi.
26+
=======
27+
```smart header="Why is it called <u>Java</u>Script?"
28+
When JavaScript was created, it initially had another name: "LiveScript". But Java was very popular at that time, so it was decided that positioning a new language as a "younger brother" of Java would help.
29+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
1730
1831
Ancak JavaScript gelişerek kendince yönergeleri [ECMAScript](http://en.wikipedia.org/wiki/ECMAScript) olan bağımsız bir dil haline geldi. Şu anda Java ile hiçbir ilgisi bulunmamaktadır.
1932
```
@@ -25,26 +38,46 @@ Tarayıcılar bu JavaScript motoru gömülü bir biçimde gelirler. Bu ayrıca "
2538

2639
Bu JavaScript motorlarından bazıları şunlardır;
2740

41+
<<<<<<< HEAD
2842
- [V8](https://en.wikipedia.org/wiki/V8_(JavaScript_engine)) -- Chrome ve Opera.
2943
- [SpiderMonkey](https://en.wikipedia.org/wiki/SpiderMonkey) -- Firefox.
3044
- Internet Explorer'ın "Trident", "Chakra" takma adlı motorlarının yanında Microsoft Edge için "ChakraCore" adında ayrı bir motoru bulunmaktadır. Safari ise "Nitro", "SquirrelFish" ve "SquirrelFish Extreme" gibi takma adlarla adlandırılan JavaScript motorunu kullanmaktadır.
3145

3246
Yukarıdaki terimleri aklınızda tutarsanız iyi olur, çünkü ileride şu tür tümcelerle karşılaşabilirsiniz: "V8'de A özelliğinin altyapısı", "Bu özelliğin altyapısının Chrome ve Opera'da bulunduğunu anlamanız gerekir."
47+
=======
48+
- [V8](https://en.wikipedia.org/wiki/V8_(JavaScript_engine)) -- in Chrome, Opera and Edge.
49+
- [SpiderMonkey](https://en.wikipedia.org/wiki/SpiderMonkey) -- in Firefox.
50+
- ...There are other codenames like "Chakra" for IE, "JavaScriptCore", "Nitro" and "SquirrelFish" for Safari, etc.
51+
52+
The terms above are good to remember because they are used in developer articles on the internet. We'll use them too. For instance, if "a feature X is supported by V8", then it probably works in Chrome, Opera and Edge.
53+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
3354
3455
```smart header="JavaScript Motoru Nasıl Çalışır?"
3556
3657
Motorlar çok karmaşık yapılardır. Ancak kolay ögelere dayanırlar.
3758
59+
<<<<<<< HEAD
3860
1. Eğer bu motor tarayıcıya gömülmüş ise yazılan JavaScript kodlarını ayrıştırır.
3961
2. Sonra bu kodları makine diline çevirir.
4062
3. Makine bu kodları çok hızlı bir biçimde çalıştırır.
4163
4264
Motor bu sürecin her bir adımında iyileştirme yapar. Hatta derlenmiş ve çalışır durumda bulunan kodlardaki veri yapılarını inceler ve bunları iyileştirerek daha hızlı duruma getirir. Sonuç olarak yazılan bu kodlar çok hızlı bir biçimde çalışır.
65+
=======
66+
1. The engine (embedded if it's a browser) reads ("parses") the script.
67+
2. Then it converts ("compiles") the script to machine code.
68+
3. And then the machine code runs, pretty fast.
69+
70+
The engine applies optimizations at each step of the process. It even watches the compiled script as it runs, analyzes the data that flows through it, and further optimizes the machine code based on that knowledge.
71+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
4372
```
4473

4574
## Tarayıcı içerisindeki JavaScript neler yapabilir?
4675

76+
<<<<<<< HEAD
4777
Günümüz JavaScript'i "güvenli" bir programlama dilidir. Düşük düzeydeki diller gibi bellek veya işlemciye doğrudan erişim sağlamaz. Tarayıcı için olduğundan dolayı böyle bir şeye gereksinim duymaz.
78+
=======
79+
Modern JavaScript is a "safe" programming language. It does not provide low-level access to memory or the CPU, because it was initially created for browsers which do not require it.
80+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
4881
4982
JavaScript'in yapabilecekleri büyük bir oranda ortama dayanır. Örneğin [Node.JS](https://wikipedia.org/wiki/Node.js), JavaScript işlevleri ile dosyaları okuma, yazma veya ağ üzerinden isteme işlemlerini yapabilir.
5083

@@ -60,14 +93,23 @@ Tarayıcı içerisindeki JavaScript ise web sayfasında görsel değişikliklere
6093

6194
## Tarayıcı içerisinde bulunan JavaScript ne yapamaz?
6295

96+
<<<<<<< HEAD
6397
Tarayıcı içerisinde bulunan JavaScript kullanıcı güvenliği amacıyla sınırlandırılmıştır. Amaç zararlı web sitelerinin özel bilgilere erişip kullanıcıya zarar vermesini engellemektir.
98+
=======
99+
JavaScript's abilities in the browser are limited to protect the user's safety. The aim is to prevent an evil webpage from accessing private information or harming the user's data.
100+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
64101
65102
Bu engellemeleri şu biçimde sıralayabiliriz :
66103

104+
<<<<<<< HEAD
67105
- Web sayfasında çalışan JavaScript dosyalara erişim sağlayamaz, saklama alanınızda bulunan programları kopyalayamaz veya çalıştıramaz. İşletim sisteminizin fonksiyonlarına doğrudan erişimi yoktur.
106+
=======
107+
- JavaScript on a webpage may not read/write arbitrary files on the hard disk, copy them or execute programs. It has no direct access to OS functions.
108+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
68109
69110
Günümüz tarayıcıları dosyalarla çalışmanıza izin verebilir. Ancak bu izin oldukça sınırlıdır. Örneğin, yalnızca dosyayı tarayıcıya taşıyıp bırakabilirsiniz veya `<input>` kullanarak dosyayı seçebilirsiniz.
70111

112+
<<<<<<< HEAD
71113
Her zaman kullanıcıyla kamera veya mikrofon vasıtasıyla veya diğer aygıtlar aracılığıyla etkileşime geçebilirsiniz. Ancak kullanıcının kesin iznini almanız gerekir. Dolayısıyla bir web sayfası JavaScript ile gizliden sizin web kameranızı izleyemez veya çevrenizde bulunanlar hakkında bilgi alamaz. [NSA](https://en.wikipedia.org/wiki/National_Security_Agency)
72114

73115
- Farklı sekmeler birbiri ile iletişime geçemez ve bilgi alışverişi yapamazlar. Bazı sitelerde aynı sekmeler iletişimde bulunabilir, örneğin bir sekmeden JavaScript ile diğer sekmeyi açabilirsiniz. Bu durumda bile, bir sayfa diğerinden farklı alan adı, kural veya kapılarda ise erişemez.
@@ -78,43 +120,89 @@ Bu engellemeleri şu biçimde sıralayabiliriz :
78120
![Sınırlamalar](limitations.svg)
79121

80122
Bu sınırlar, tarayıcı dışında kullanıldığında ortadan kalkar. Örneğin, sunucular daha geniş yetkilere sahiptir.
123+
=======
124+
There are ways to interact with the camera/microphone and other devices, but they require a user's explicit permission. So a JavaScript-enabled page may not sneakily enable a web-camera, observe the surroundings and send the information to the [NSA](https://en.wikipedia.org/wiki/National_Security_Agency).
125+
- Different tabs/windows generally do not know about each other. Sometimes they do, for example when one window uses JavaScript to open the other one. But even in this case, JavaScript from one page may not access the other page if they come from different sites (from a different domain, protocol or port).
126+
127+
This is called the "Same Origin Policy". To work around that, *both pages* must agree for data exchange and must contain special JavaScript code that handles it. We'll cover that in the tutorial.
128+
129+
This limitation is, again, for the user's safety. A page from `http://anysite.com` which a user has opened must not be able to access another browser tab with the URL `http://gmail.com`, for example, and steal information from there.
130+
- JavaScript can easily communicate over the net to the server where the current page came from. But its ability to receive data from other sites/domains is crippled. Though possible, it requires explicit agreement (expressed in HTTP headers) from the remote side. Once again, that's a safety limitation.
131+
132+
![](limitations.svg)
133+
134+
Such limitations do not exist if JavaScript is used outside of the browser, for example on a server. Modern browsers also allow plugins/extensions which may ask for extended permissions.
135+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
81136
82137
## JavaScript'i eşsiz yapan nedir ?
83138

84139
JavaScript'i eşsiz yapan en az 3 neden vardır:
85140

86141
```compare
142+
<<<<<<< HEAD
87143
+ HTML/CSS ile tamamen bütünleşik çalışması.
88144
+ Basit şeyler basitçe yapılır.
89145
+ Tüm önemli tarayıcılarda çalışır ve ön tanımlı olarak etkindir.
146+
=======
147+
+ Full integration with HTML/CSS.
148+
+ Simple things are done simply.
149+
+ Supported by all major browsers and enabled by default.
150+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
90151
```
91152

92153
JavaScript'ten başka bu üç özelliği taşıyan hiçbir tarayıcı teknolojisi yoktur.
93154

155+
<<<<<<< HEAD
94156
JavaScript'in eşsiz olma nedeni budur ve bu yüzden web sayfaları geliştirmekte kullanılan en yaygın araçtır.
95157

96158
Yeni bir teknolojiyi öğrenmeye başlarken, sunacağı avantajlar için öngörü önemlidir. Bu sebeptendir ki, yeni diller ve tarayıcı yetkinlikleri içeren bu yönelimlere ayak uydurmalıyız.
159+
=======
160+
That said, JavaScript can be used to create servers, mobile applications, etc.
161+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
97162
98163
## JavaScript'e üstün diller
99164

100165
JavaScript'in söz dizimi ve yazımı herkese uymayabilir. Her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır.
101166

102167
Bu olağan bir durum, çünkü tasarımlar ve gereksinimler kişiden kişiye göre değişir.
103168

169+
<<<<<<< HEAD
104170
Bundan dolayı yakın zamanda bir sürü yeni *transpiled* yani çevirilmiş diller türemiştir. Bu diller, çalıştırılmadan önce JavaScript'e çevriliyor. Günümüz araçları bu çeviri işini çok hızlı bir biçimde yapmaktadır. Gerçekte, doğrudan —siz yazarken bile— çevirme işini yapıp bu yeni dosyayı kullanılabilir duruma getirirler.
171+
=======
172+
So, recently a plethora of new languages appeared, which are *transpiled* (converted) to JavaScript before they run in the browser.
173+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
105174
106175
Bu dillere örnek vermek gerekirse:
107176

177+
<<<<<<< HEAD
108178
- [CofeeScript](http://coffeescript.org) JavaScript için "şeker yazım" denebilecek bir dildir. Yazılımı daha kısadır ve daha temiz kod yazmaya yardımcı olur. Genellikle [Ruby](https://www.ruby-lang.org/tr/) geliştiriciler bunu sever.
109179

110180
- [Typescript](http://www.typescriptlang.org/) durağan veri yapıları ile JavaScript yazılmasını sağlar. Karmaşık programlar geliştirmeyi kolaylaştırır. Microsoft tarafından geliştirilmiştir.
111181

112182
- [Dart](https://www.dartlang.org/) kendi başına ayrı bir dildir. Tarayıcı üzerinde veya telefon uygulamalarında kendi motoru üzerinden çalıştırılır. Google'ın tarayıcılarda JavaScript yerine Dart'ı önermiş olmasına karşın, bugünlerde JavaScript'e çeviri yapılarak kullanılmaktadır.
183+
=======
184+
Examples of such languages:
185+
186+
- [CoffeeScript](https://coffeescript.org/) is "syntactic sugar" for JavaScript. It introduces shorter syntax, allowing us to write clearer and more precise code. Usually, Ruby devs like it.
187+
- [TypeScript](https://www.typescriptlang.org/) is concentrated on adding "strict data typing" to simplify the development and support of complex systems. It is developed by Microsoft.
188+
- [Flow](https://flow.org/) also adds data typing, but in a different way. Developed by Facebook.
189+
- [Dart](https://www.dartlang.org/) is a standalone language that has its own engine that runs in non-browser environments (like mobile apps), but also can be transpiled to JavaScript. Developed by Google.
190+
- [Brython](https://brython.info/) is a Python transpiler to JavaScript that enables the writing of applications in pure Python without JavaScript.
191+
- [Kotlin](https://kotlinlang.org/docs/reference/js-overview.html) is a modern, concise and safe programming language that can target the browser or Node.
192+
193+
There are more. Of course, even if we use one of these transpiled languages, we should also know JavaScript to really understand what we're doing.
194+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
113195
114196
Bunlara daha fazla örnek eklenebilir. Yukarıdakileri bilseniz bile ne yaptığınızı tam olarak anlamak için JavaScript bilmelisiniz.
115197

198+
<<<<<<< HEAD
116199
## Özet
117200

118201
- JavaScript başlangıçta yalnızca ağ tarayıcılarında kullanılmak üzere geliştirilmiş bir dildi. Ancak günümüzde, birçok çevrede çalışabilir durumda.
119202
- JavaScript şu anda HTML/CSS ile bütünleşik olmasından ve geniş uyumluluğundan dolayı benzersizdir.
120203
- Birçok JavaScript'e çevirici dil bulunmaktadır. JavaScript'i iyi bir biçimde öğrendikten sonra bu dillere de bir bakmanızı öneririz.
204+
=======
205+
- JavaScript was initially created as a browser-only language, but it is now used in many other environments as well.
206+
- Today, JavaScript has a unique position as the most widely-adopted browser language, fully integrated with HTML/CSS.
207+
- There are many languages that get "transpiled" to JavaScript and provide certain features. It is recommended to take a look at them, at least briefly, after mastering JavaScript.
208+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3

1-js/01-getting-started/2-manuals-specifications/article.md

Lines changed: 35 additions & 0 deletions
Original file line numberDiff line numberDiff line change
@@ -1,12 +1,17 @@
11

22
# Kılavuz ve Şartnameler
33

4+
<<<<<<< HEAD
45
Bu kitap aslında bir *eğitim süreci*'dir. Amacı sizin kademeli olarak JavaScript öğrenmenizi sağlamaktır. Önce temellere alıştıktan sonra diğer kaynaklar üzerinde durulacaktır.
56

67
## Şartname
8+
=======
9+
This book is a *tutorial*. It aims to help you gradually learn the language. But once you're familiar with the basics, you'll need other resources.
10+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
711
812
**ECMA-262 Şartnamesi** JavaScript için olabilecek en derin bilgilerin bulunduğu kaynaktır. Dili tanımlar.
913

14+
<<<<<<< HEAD
1015
Fakat resmi bir dil kullanıldığından dolayı ilk seferde anlaması zordur. Eğer en güvenilir kaynak neredir diye soracak olursanız bunun cevabı **ECMA-262 Şartnamesi**'dir. Fakat her an gidip kolayca bilgi alabileceğiniz bir kaynak değildir.
1116

1217
Son taslağına <https://tc39.es/ecma262/> adresinden erişebilirsiniz.
@@ -16,9 +21,21 @@ Daha geniş kitleler tarafından kullanılmayan yeni özelliklere ve önerilere
1621
Ayrıca, tarayıcı için geliştirme yapıyorsanız, [ikinci bölümden](info:browser-environment) farklı eğitimlere bakabilirsiniz.
1722

1823
## Kılavuz
24+
=======
25+
[The ECMA-262 specification](https://www.ecma-international.org/publications/standards/Ecma-262.htm) contains the most in-depth, detailed and formalized information about JavaScript. It defines the language.
26+
27+
But being that formalized, it's difficult to understand at first. So if you need the most trustworthy source of information about the language details, the specification is the right place. But it's not for everyday use.
28+
29+
A new specification version is released every year. Between these releases, the latest specification draft is at <https://tc39.es/ecma262/>.
30+
31+
To read about new bleeding-edge features, including those that are "almost standard" (so-called "stage 3"), see proposals at <https://github.com/tc39/proposals>.
32+
33+
Also, if you're developing for the browser, then there are other specifications covered in the [second part](info:browser-environment) of the tutorial.
34+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
1935
2036
- **MDN (Mozilla) JavaScript Reference** örnek ve kılavuzların yeraldığı bir diğer kaynaktır. İstediğiniz konular derinlemesine incelemek için harika bir kaynaktır.
2137

38+
<<<<<<< HEAD
2239
Buradan erişebilirsiniz: <https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Reference>
2340

2441
Google'da "MDN [term]" şeklinde aratırsanız aslında çok daha kolay erişebilirsiniz. Örneğin : `parseInt`'i aramak için <https://google.com/search?q=MDN+parseInt> kullanabilirsiniz.
@@ -32,11 +49,29 @@ Ayrıca, tarayıcı için geliştirme yapıyorsanız, [ikinci bölümden](info:b
3249
JavaScript çok hızlı gelişen bir dildir, sürekli olarak yeni özellikler eklenir.
3350

3451
Bunların tarayıcılarda desteklenip desteklenmediğini görmek için:
52+
=======
53+
- **MDN (Mozilla) JavaScript Reference** is the main manual with examples and other information. It's great to get in-depth information about individual language functions, methods etc.
54+
55+
You can find it at <https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Reference>.
56+
57+
Although, it's often best to use an internet search instead. Just use "MDN [term]" in the query, e.g. <https://google.com/search?q=MDN+parseInt> to search for the `parseInt` function.
58+
59+
## Compatibility tables
60+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3
3561
3662
- <http://caniuse.com> - özellik bazlı tablo mevcuttur. Örneğin hangi JavaScript motorları cryptography özelliğini destekliyor sorusunun cevabını <http://caniuse.com/#feat=cryptography> adresinden bulabilirsiniz.
3763

3864
- <https://kangax.github.io/compat-table> - dil özelliğinin motorların hangisinde desteklenip hangisinde desteklenmediğini gösterir.
3965

66+
<<<<<<< HEAD
4067
Bunların hepsi günlük hayatta işinize yarayacak kaynaklardır. Dil detayları ve bunların destekleri ile alakalı detaylar bulunmaktadır.
4168

4269
Lütfen belirli bir özelliği daha derinlemesine incelemek isterseniz bunları veya bu sayfayı hatırlayın.
70+
=======
71+
- <https://caniuse.com> - per-feature tables of support, e.g. to see which engines support modern cryptography functions: <https://caniuse.com/#feat=cryptography>.
72+
- <https://kangax.github.io/compat-table> - a table with language features and engines that support those or don't support.
73+
74+
All these resources are useful in real-life development, as they contain valuable information about language details, their support, etc.
75+
76+
Please remember them (or this page) for the cases when you need in-depth information about a particular feature.
77+
>>>>>>> d78b01e9833009fab534462e05c03cffc51bf0e3

0 commit comments

Comments
 (0)